Gedifferentieerd Vrij lezen

In de ontwikkeling van mijn visie heb ik een formulier ontwikkeld onder inspiratie van het materiaal van SLO. Vaak klagen leerlingen dat lezen erg saai is. Ze doen het met tegenzin. Ik geef dan aan dat niet alles in het leven leuk en gezellig is. Lezen is een belangrijke vaardigheid voor alle vakken. En het is ook belangrijk voor het examen. Maar dan krijg ik de vraag: “Waarom mogen we geen tijdschriften lezen of een stripverhaal?” Ik was uitgedaagd en ging op zoek.

Sleur doorbreken
Als eerst heb ik tijdschriften aangeschaft en de leerlingen mochten ongeveer tien minuten een artikel in een tijdschrift lezen. Hiermee kon ik de sleur van dat saai lezen doorbreken. Daarna gingen we over tot de orde van de dag. Mijn uitdaging was hoe het vrij lezen ook tot de orde van de dag te maken. Toen ontdekte ik de website van SLO.nl. Ik heb hun aanpak gelezen en mijn eigen draai aan gegeven.

De aanpak
Leerlingen pakken een formulier in de brievenbak en pakken een tijdschrift naar keuze. Ze kiezen een artikel naar keuze en lezen het en vullen het formulier in.

Een andere manier van aanpak is dat ik van tevoren de tijdschriften selecteer die ik wil dat de leerlingen moeten lezen. Dus ze kiezen uit die tijdschriften en kiezen een artikel daaruit en ze gaan weer aan de slag met het formulier.

Soms vroeg ik ze aan het eind om de klas te vertellen wat ze gelezen hadden en dat ging heel goed. Vol enthousiasme en goede motivatie. Lachend! Soms een beetje druk, maar dat moet ook kunnen . Ik ben dan wel uit mijn comfortzone. Echter is dit voor mij ook een leermoment!

Ik verwachtte dat leerlingen tegelijkertijd konden ontspannen en konden leren. Ze kozen zelf het tijdschrift en het artikel, maar ik heb een stukje leesvaardigheid, schrijfvaardigheid, spreekvaardigheid of woordkennis erin verwerkt.

Verantwoording
Volgens Berends en Wolthuis (2014) gaat het bij daltononderwijs om leerlingen verantwoordelijkheid in de handen te leggen. Leraren maken leerlingen medeverantwoordelijk van hun eigen leer- en vormingsproces.

Met dit experiment heb ik de leerlingen de vrijheid gegeven om zelf een tijdschrift te kiezen en zelf een artikel te kiezen. Ik heb een stukje leesvaardigheid, schrijfvaardigheid, spreekvaardigheid of woordkennis verwerkt bij de opdracht.

Vervolgens zegt Marianne den Otter (2015) dat de essentie van voicing is het groeien naar een cultuur van actief en initiatiefrijk leren en onderwijzen, in plaats van consumerend onderwijs en leerlingen instrumenteel toerusten. Door leerlingen echt een stem te geven en hen bij hun innerlijke stem te laten komen, bied je ze de gelegenheid om hun authenticiteit te ontdekken en die te delen met medeleerlingen en de leerkracht.

De leerlingen hebben zeker weten een stem gehad bij dit experiment, omdat ze zelf hebben aangegeven dat ze tijdschriften willen lezen. En als ze hebben gelezen, delen ze die informatie met klasgenoten. Afwisselend vraag ik leerlingen om de groep te vertellen wat ze hebben gelezen.

Verder geven Jan Vanhoof e.a. (2012) aan dat de wijze waarop de docent vormt geeft aan de taken die hij voor leerlingen vooropstelt, invloed heeft op de leerbereidheid van leerlingen. Ik heb de opdracht niet opgelegd. Maar samen met de leerlingen ervoor gekozen.

Evaluatie
Mijn ervaringen waren zeer positief. Vanzelfsprekend moesten de leerlingen wennen hieraan. Maar successievelijk werd het als normaal gezien. En de leerlingen vulden het formulier ook serieus in. Dat deed mij goed. Visie verbreden met leerlingen. Het leuke en het formele combineren.

Tell me and I will forget, show me and I may remember, involve me and I will understand.

Confucius