Omschrijving van W.B.

Onlangs kreeg ik het verzoek van Ergenia om haar te voorzien van feedback op haar daltoncompetenties. Ik heb Ergenia leren kennen in 2017 toen ik als daltonopleider namens Saxion Hogeschool op Dalton Vakcollege Dordrecht de daltonscholing mocht verzorgen. Ik ben werkzaam als docent/decaan op Thomas More Hogeschool, alwaar ik eveneens als daltonopleider en psycholoog voor de Thomas More Academie werkzaam ben in de nascholing.

De eerste kennismaking met Ergenia was een indrukwekkende: zij liet mij een indrukwekkend werk zien rondom differentiatie. Het was een volledige en goed onderbouwde studie die uiteraard prima paste bij de daltonopleiding! Opvallend vond ik ook haar persoonlijke motivatie en ambitie. Zo ook haar betrokkenheid bij de leerlingen. Ik zag een enorme gedrevenheid om leerlingen een grotere stem in de les te laten krijgen, meer betrokken te laten zijn bij hun eigen onderwijs. Daarbij had zij ook oog voor de mindset van de docenten.

Voor Dalton Vakcollege heeft zij een nieuwe opzet gemaakt voor de leerpleinen, en daarbij ook een leergang voor zowel leerling als leraar om nader tot elkaar te komen, elkaar beter te begrijpen. Dat is uitgewerkt in een prachtig vormgegeven map voor de docenten en een werkboekje voor de leerlingen. Het ontwerp hiervoor is door een van de leerlingen gemaakt.

In haar lokaal heeft Ergenia flexibele werkplekken. Er is goed nagedacht over de inrichting van het lokaal, Helen Parkhurst zou blij geweest zijn van de verschillende hoeken.

Ik heb Ergenia voorgesteld aan onze onderwijsmanager en enkele collega’s van de Academie. Omdat wij zo onder de indruk waren van haar openhartige verhaal en haar inzicht in wat er nodig was om leerlingen en leraren nader tot elkaar te brengen hebben we haar uitgenodigd als gastdocente bij een minicongres voor een nascholingstraject voor daltonleraren in het Primair onderwijs. Zowel bij haar eigen collega’s als bij cursisten heb ik gezien dat Ergenia ook in haar eigen bijeenkomsten laat zien wat zij met haar leerlingen ook tot stand brengt: ze geeft het goede voorbeeld door mensen daadwerkelijk iets te laten ervaren.

Hieronder enkele reacties:

Ergenia heeft veel geschreven: naast de boeken over het inzetten van positieve energie in de lessen en het kwetsbaarder durven opstellen van docenten waarbij leerlingen meer betrokken werden bij hun eigen onderwijs en waarbij docenten en leerlingen nader tot elkaar konden komen, heeft zij ook andere artikelen geschreven over onder andere reflecteren. Wat zij heeft geschreven wilde werkelijk iedereen die het onder ogen kreeg ook meteen hebben.

Ergenia is een fijne collega, die in stilte bergen werk verzet. Altijd met oog voor alle betrokkenen en altijd goed onderbouwd en tot in de puntjes uitgewerkt. Ze stelt zich uiterst kwetsbaar op, zowel naar leerlingen als naar collega’s, en durft pijnpunten te bespreken. Ze is hierin een voorbeeld voor anderen. Ik gun haar een groter podium en de mogelijkheid om haar collega’s meer betrokken te kunnen houden tijdens verandertrajecten door haar hiervoor de ruimte en de middelen ter beschikking te stellen. Zij heeft veel in haar mars en floreert het beste wanneer zij uitdagingen krijgt. Ze is enorm betrokken bij en begaan met collega’s, heeft een groot rechtvaardigheidsgevoel en is enorm respectvol naar alle anderen. Ze straalt liefde uiten stelt tegelijkertijd hoge eisen aan zichzelf, haar collega’s en haar leerlingen. Ze weet wat ze wil en ze staat voor wat ze zegt.

Ergenia in relatie tot de daltonkernwaarden:
Allereerst: de betrokkenheid bij de ontwikkeling van de school en van de leerlingen is enorm. Met haar werk heeft zij een ontzettend belangrijke bijdrage geleverd aan beide. Zij leeft haar visie voor, is daarbij een voorbeeld voor anderen en zij zorgt voor afstemming tussen waar zij in gelooft en hoe zij handelt.

Vrijheid en verantwoordelijkheid
Ergenia streeft actief naar het vergroten van eigenaarschap bij haar leerlingen. Ze geeft leerlingen een stem, een mogelijkheid om meer grip te krijgen op het eigen onderwijs. Ze bespreekt de doelen of leeruitkomsten met de leerlingen en stimuleert ze om hun eigen weg daarin te vinden. Inhoudelijk zorgt ze ervoor dat leerlingen op de zone van hun naaste ontwikkeling worden aangesproken. Ze streeft ernaar om leerlingen zoveel mogelijk verantwoordelijkheid te geven en geeft op maat verantwoordelijkheid. Daartoe zet zij ook duidelijke kaders neer: iedereen weet zo waar hij of zij aan toe is. Ze betrekt de leerlingen bij haar plannen en laat zien dat ze hun mening serieus neemt door er ook naar te handelen. Een voorbeeld is het initiatief om vrij lezen in de klas in te voeren. Het is dan vrijheid in gebondenheid, want er wordt wel door middel van een formulier gericht aandacht besteedt aan de leeropbrengst ervan!

Ze heeft veel aandacht voor het leerproces van de leerlingen en vergeet daarbij haar collega’s niet: ook die moeten mee kunnen groeien in hetzelfde leerproces en in de mate van loslaten. De leerlingen krijgen op maat ruimte voor eigen initiatief. Ook heeft Ergenia aandacht voor ieders individuele talent. Zo heeft zij bijvoorbeeld een leerling met talent voor illustratie en tekenen de illustraties laten maken voor haar werkboeken voor leerlingen en docenten en voor de materialen rondom de leerpleinen.

Het lokaal is door Ergenia ingericht op een manier waarbij de leerlingen zelf ruimte kunnen krijgen om hun werkplek of de instructie aan te passen aan de behoeften. Bijvoorbeeld of en met wie ze willen samenwerken.

Ook docenten hebben hierbij haar aandacht: ook deze zouden zich bewust moeten zijn van de keuzes die zij maken met betrekking tot de hoeveelheid werk, de moeilijkheidsgraad van het werk, op welke manier de taak (alleen of samen) gemaakt kan worden waar en welke ondersteuning kan worden geboden en hoe de taak zich verhoudt tot andere taken in dezelfde periode.

Zelfstandigheid
Ergenia is zelf het voorbeeld van zelfstandigheid. Zij loopt over van enthousiasme en ontwikkelt vele eigen initiatieven. Dat moet een inspiratiebron zijn voor zowel docenten als voor leerlingen. Zij is behulpzaam en zorgzaam naar anderen toe en weet zelf om hulp en vooral om feedback te vragen daar waar zij dat nodig heeft. De leerlingen krijgen veel ruimte om in eigen tempo en op eigen niveau te werken en te leren. Ze kunnen daarbij vertrouwen op ondersteuning van Ergenia, die dat niet zal opleggen, maar wel aanbieden. Zo verwacht zij dat ook van haar collega’s. Voor sommige collega’s is dit wellicht wat onwennig, maar tijdens de workshops die zij tijdens de nascholing gaf konden we zien dat dit enorm gewaardeerd werd.

Wanneer leerlingen en collega’s zelf grip hebben op hun vorderingen, kunnen zij zelfstandiger functioneren. Ergenia bedenkt volop middelen en mogelijkheden om terugkoppeling te verzamelen over dat eigen functioneren en geeft daar zelf het goede voorbeeld in.  Ergenia is zich bewust van de eigenheid van ieder individu en zal er naar streven om mensen ruimte te geven om hun eigen stijl te ontdekken. Dat daarbij fouten gemaakt kunnen worden is vanzelfsprekend en Ergenia gaat daar met geduld, begrip en vooral veel respect mee om. Zij zorgt voor veiligheid. Door zelf duidelijke doelen te stellen en daar helder over te communiceren wordt de kans van slagen voor een zelfstandig uit te voeren taak groter en verhoogt dit de veiligheid.

Samenwerking
Samenwerking staat centraal bij Ergenia. En dan vooral de samenwerking tussen docent en leerling. In de leeromgeving van Ergenia staat werk- en leerplezier centraal. Respect voor elkaar en een veilige leeromgeving staan hoog in het vaandel. Ergenia toont zich uiterst sociaal, probeert iedereen te betrekken bij beslissingen die iedereen aangaan. Ze vindt het vanzelfsprekend dat mensen elkaar helpen en elkaars talenten benutten. Ergenia houdt zich altijd aan haar afspraken en verwacht dat ook van anderen. Zij is duidelijk in haar bedoelingen en zij spreekt mensen aan op hun functioneren maar niet op hun persoon. Zij verwacht dat ook van anderen.

Reflectie
Ergenia geeft het goede voorbeeld aan collega’s en leerlingen door stelselmatig te evalueren en te reflecteren. Zij zorgt voor haalbare en meetbare doelen en uitkomsten, en vraagt actief om feedback en tips. Na het verzorgen van een workshop vraagt zij op belangrijke punten nog eens na hoe  het bij de cursisten is overgekomen en in haar werkmappen voor leerlingen en docenten zijn vele momenten opgenomen om mensen te helpen om te komen tot diepere lagen van reflectie. Waarbij steeds ook aandacht is voor reflectie op eigen niveau en naar eigen kunnen. Dit punt is wellicht Ergenia’s sterkste punt. Zij is zich enorm bewust van haar eigen persoonlijke en professionele ontwikkeling, en probeert anderen ook tot een dergelijk bewustzijn te brengen. Daartoe bestudeert zij vele bronnen en weet die op ingenieuze wijze aan elkaar te verbinden tot een inspirerend geheel! Doordat Ergenia duidelijk is in haar verwachtingen, helpt zij leerlingen om zich te concentreren op wat belangrijk is. Zij helpt de leerlingen waar nodig herinneren waar ze ook al weer op moeten letten en zij neemt de tijd om met ze terug te blikken. Haar wens om dit schoolbreed in te zetten werd door het management gezien en ondersteund, en zou een vervolg moeten krijgen. Ergenia beschikt over uitstekende gesprekstechnieken waardoor zij in staat is om met alle betrokkenen door te vragen tot aan de kern, met ouders, collega’s en leerlingen. En met zichzelf.

Effectiviteit/doelmatigheid
Ergenia stelt voor zichzelf uitdagende doelen, zij is enorm ambitieus en bereikt verrassend veel in korte tijd. Voor haar collega’s en leerlingen stelt zij concrete doelen en zij zorgt ervoor dat benodigde bronnen en ondersteuning voorradig zijn. Omdat zij zoveel aandacht heeft voor de mens, weet zij goed aan te sluiten op wat mensen nodig hebben, zodat het altijd op maat zal zijn. Zij zorgt ervoor dat leerlingen niet onnodig hoeven wachten. Net als Helen Parkhurst richt zij haar onderwijs zo in dat er volop met en van elkaar geleerd kan worden en dat iedereen zich gezien en gewaardeerd kan voelen. Daarmee bereikt zij dat de bereidheid om elkaar te ondersteunen wordt verhoogd, hetgeen ruimte creëert voor haar om daar te ondersteunen waar niemand anders dat kan. De toetsing is bij Ergenia alles behalve een afrekenmoment, het is een moment om te leren, om te weten waar er nog hulp nodig is. Ergenia zal geen onderwijs organiseren dat geen nut of betekenis heeft, maar altijd afstemmen en luisteren naar de behoeften.

Kortom: alle daltoningrediënten zijn aanwezig.